Het menselijk levenseinde is een fase dat voor elk individu erg persoonlijk ligt en onvermijdelijk gekleurd is door de eigen visie op de wereld en het bestaan. Dit is voor een moslim niet anders. Moslims geloven in een leven na de dood en zullen bij het naderen van het levenseinde extra aandacht daaraan willen besteden. Met andere woorden zullen zij op die momenten gefocust zijn op God en het hiernamaals. Vandaag de dag zijn er gelukkig verschillende initiatieven terug te vinden die deze gerichte ondersteuning kunnen geven. Voorheen was er te weinig kennis over de specifieke noden van een stervende wanneer hij of zij religieus in het leven stond en werden zij vaak niet op een correcte manier ondersteund. Ook een gepaste opvolging nà het overlijden is voor een moslim bijzonder en verschillend van dat van een niet-moslim. Het is belangrijk dat een moslim na overlijden zo snel mogelijk gewassen en begraven wordt. Het wassen gebeurt volgens een bepaald ritueel, in specifieke centra en op het begraven wordt steeds toegezien dat dit zo snel mogelijk kan gebeuren. Tegenwoordig kunnen we stellen dat, in tegenstelling tot vroeger, hier vandaag in ziekenhuizen meer aandacht voor is waardoor zij de nazorg vaak overlaten aan diensten die vanuit een islamitische visie werken.
Worden moslims in België begraven of worden zij teruggestuurd naar land van herkomst?
In tegenstelling tot vroeger bestaat er vandaag de dag de mogelijkheid om als moslim in België te worden begraven. Voorheen werd je als moslim teruggestuurd naar het land van herkomst. Sommige mensen sluiten daarvoor een repatriëringsverzekering af omdat het kostenplaatje daarvoor best hoog kan oplopen. Eén van de redenen daarvoor is dat er in België geen eeuwige grafrust bestaat, de altijddurende concessie werd in 1971 afgeschaft waardoor het lijk in principe maar voor beperkte tijd begraven blijft. Na afloop kan de concessie verlengt worden door de familie. Een tweede voorwaarde voor een islamitische begrafenis is dat de overledene begraven wordt op de rechterzij, met het aangezicht naar het oosten (Mekka). Op een conventionele begraafplaats was dit niet altijd mogelijk. Tegenwoordig vinden we in de meeste steden en gemeenten een opdeling terug op begraafplaatsen waar er een deel is voorbehouden aan moslims. Op deze terreinen is het dan ook mogelijk gemaakt om volgens de islamitische voorwaarden begraven te worden. De kwestie van de eeuwige concessie geldt nog steeds maar wordt vandaag de dag meestal opgevangen door familieleden die na de afloop de concessie verlengen.
Hoelang duurt het rouwperiode?
Het officiële rouwperiode voor een overlijden duurt drie dagen. Voor een moslim is een overlijden een transitiemoment en wordt het niet gezien als een eindpunt. Dit maakt dat zij er vanuit gaan dat de overledene in rust en vrede is. Uiteraard is het niet zo dat zij niet meer verdrietig zijn na deze drie dagen maar er wordt doorgaans vanuit islamitisch perspectief gekeken naar de gebeurtenis waardoor men deze rouwperiode na drie dagen probeert af te sluiten. Hoewel een overlijden in je naaste kring een zware impact kan hebben mag het het eigen leven niet blokkeren en ervoor zorgen dat men zelf niet meer in staat is om vooruit te gaan. Sommige mensen verlengen de rouwperiode tot 40 dagen en maken daarbij een onderscheid tussen een condeleanceperiode van drie dagen, waarin mensen op bezoek komen, en de feitelijke rouwperiode van veertig dagen. Voor een weduwe, waarvan de echtgenoot overlijdt geldt er een effectieve rouwperiode van veertig dagen. Daarna dient ook zij op de beste manier verder te gaan met haar leven.
Hoe condoleer ik een moslim bij een overlijden?
Wanneer je in één of andere zin verbonden bent aan een islamitisch gezin en er komt een overlijden voor, zal je waarschijnlijk ook steun willen betuigen. Om dit volgens de gebruiken te doen, kan je langsgaan bij de familie op één van de drie rouw/condoleancedagen. De rouwperiode beperkt zich tot deze dagen. Hoewel er religieuze arabische uitspraken bestaan die doorgaans gebruikt worden bij het uiten van condoleances, kan je dit gewoon doen in de eigen taal. De aanwezigheid op zich wordt gezien als een teken van steun en medeleven.
Wat gebeurt er wanneer een moslim overlijdt?
Wanneer een moslim komt te overlijden is het belangrijk om zo snel over te gaan tot de wassing en de begrafenis van de overledene. De snelheid waarmee de rituelen worden uitgevoerd is van belang. Bewaring in de koeling na overlijden wordt om deze reden afgeraden en vermeden. Het lijk wordt gewassen volgens een vastgesteld ritueel en wordt gewikkeld in witte doeken. Vervolgens wordt de overledene naar de moskee gebracht waar er een specifiek gebed wordt uitgevoerd. Er wordt steeds geprobeerd om zoveel mogelijk mensen te verzamelen om aan te sluiten op dit moment. Via social media of andere kanalen wordt het overlijden dan publiek gemaakt. Het begraven zelf kan de laatste jaren gewoon hier in België op islamitische begraafgronden. Deze gronden bestaan meestal uit een afgebakend deel op een conventionele begraafplaats. Het kan ook zijn dat er gekozen wordt om het lijk te begraven in het land van herkomst. In dit geval spreken we van een repatriëring. Intussen verzamelen familie en naasten van de overledene zich op een centraal punt (vaak is dit de woning van de overledene zelf) om mensen tegemoet te komen wanneer zij hen komen condoleren. Traditioneel komt iedereen dan langs om steun te betuigen en de familie bij te staan in praktische zaken, zoals het bereiden van maaltijden. Deze rouwperiode duurt 3 dagen. Daarna is het niet meer aangewezen om op condoleerbezoek te gaan. Er wordt namelijk verondersteld dat mensen dan opnieuw het leven oppakken en niet meer in ‘officiële’ rouw zijn.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.